Το μυστικό σχέδιο των Γερμανών για την Ελλάδα

Τη μερική έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη και την ανάληψη της εκτέλεσης της οικονομικής πολιτικής μαγειρεύουν Γερμανία και τρό­ικα. Ενα σενάριο που μέχρι τώρα φάντα­ζε πάρα πολύ μακρινό και απορριπτόταν από όλες τις πλευρές, τώρα άρχισε να συζητείται όχι μόνο σε διάφορα think tanks αλλά και στα ενδότερα της καγκε­λαρίας. Ο λόγος; Η επίσημη διαπίστωση ότι τα μέτρα του μνημονίου δεν εφαρμό­στηκαν και οι στόχοι απέτυχαν.
Η χώρα μας βρίσκεται πλέον σε ασφυ­κτικό κλοιό κυρίως λόγω της αδυναμίας του οικονομικού επιτελείου να εφαρμό­σει μια σειρά μέτρων που θα εμπόδιζε την αύξηση της ύφεσης, τη μόνιμη πε­ρικοπή δαπανών και τη συλλογή εσό­δων που θα έδιναν ανάσα σε έλλειμμα και χρέος. Επισφράγισμα της αποτυχίας ήταν η έμπνευση του Γιώργου Παπακων-σταντίνου για τις αποκρατικοποιήσεις - μαμούθ και τα όσα τραγελαφικά ακο­λούθησαν. Κατά την τελευταία επίσκεψη της τρόικας, στην οποία διαπιστώθηκε η πλήρης κατάρρευση του κρατι­κού μηχανισμού, η αποτυ­χία εφαρμογής μέτρων αναπτυξιακού χαρα­κτήρα και η ανεξέ­λεγκτη πορεία του δημοσίου χρέους, ο υπουργός Οικονομι­κών ήταν αυτός που έπεισε την τρόικα «για μια ακόμα ευ­καιρία» μέσα από το σχέδιο αποκρατικοποι­ήσεων. Ακολούθως φέρε­ται να πίεσε τον πρωθυπουργό ότι είναι η μόνη πλέον διέξοδος.
Οικονομικός εκτροχιασμός
Τα μαντάτα όμως για τον οικονομικό εκτροχιασμό έφτασαν και στις χώρες που πλήττονται άμεσα από μια ενδε­χόμενη πτώχευση της Ελλάδας. Γερμανία, Ολλανδία, Φινλανδία, Αυστρία και οι φτωχοί Σλοβάκοι έχουν δια­μηνύσει ότι δεν προτίθενται να βά­λουν άλλο το χέρι στην τσέπη, ούτε να συναινέσουν σε διευκολύνσεις άνευ σκληρών όρων και πιέζουν την ελληνική κυβέρνηση να ολοκληρώσει τις επαφές της με τους κατόχους ομολό­γων, ώστε να προχωρήσει σε ολική ανα­διάρθρωση του χρέους της το συντομότερο δυνατό. Μόνο που οι πιστωτές μας πλέον δεν ζητούν ως όρους σκληρά μέ­τρα, γιατί βλέπουν πως δεν μπορούν να εφαρμοστούν, αλλά εγγυήσεις σε είδος και δη σε κρατική περιουσία.
Οι Γερμανοί ξανάρχονται
Οι Γερμανοί όμως φαίνεται πως θεω­ρούν «χθεσινά νέα» την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, η οποία θα βο­ηθούσε τη χώρα εάν γινόταν μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2010, όταν δια­φαινόταν ότι τα μνημονιακά μέτρα δεν θα έπιαναν τόπο. Ωστόσο, η υπεραισι­οδοξία του οικονομικού επιτελείου και η επιμονή ότι «θα πιάσουμε τους στό­χους» μπλόκαραν οποιαδήποτε διαδικασία. Τώρα, σύμφωνα με πληροφορί­ες του «Π», η καγκελαρία ετοιμάζει νέο χουνέρι στην Ελλάδα. Ποιο είναι αυτό; Κάτι που μέχρι τώρα θεωρούνταν αδια­νόητο: Προσωρινή έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη.

Όπως εξηγούν αρμόδια στελέχη, η Γερμανία αναμένει ότι τον Απρίλιο και η Πορτογαλία θα αναγκαστεί να εντα­χθεί στον μόνιμο μηχανισμό στήριξης. Οι τιμές του πετρελαίου σε συνδυασμό με την αύξηση των πληθωριστικών πιέσεων και την επακόλουθη σταδιακή σύ­σφιγξη της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ θα δημιουργήσουν νέο εκρηκτι­κό μείγμα για τις προβληματικές χώρες με υψηλό πληθωρισμό, έλλειμμα και χρέος. Αυτό μπορεί να συμπαρασύρει την ανάκαμψη των λεγόμενων δυνατών χωρών με αποτέλεσμα - και με τη βο­ήθεια κερδοσκοπικών παιχνιδιών από την αγορά - η ανάκαμψη της ευρωζώνης να απειλείται με επιστροφή στην ύφεση (double dip).
Τη στάση της καγκελαρίας, που θε­ωρεί το πρόγραμμα Ελλάδα «χαμένη υπόθεση», φαίνεται πως εισέπραξε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός κατά την επίσκεψή του στο Βερολίνο. Οι συνεργά­τες του Γερμανού υπουργού Οικονομι­κών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έχουν αρχί­σει να διαρρέουν ότι οι τελευταίες δη­λώσεις του για την Ελλάδα «πρέπει να διαβαστούν πιο προσεκτικά». Δηλαδή, στα εγχώρια μέσα ενημέρωσης μετα­δόθηκε ότι είπε πως η έξοδος από την ευρωζώνη και η επιστροφή στη δραχμή θα ήταν «καταστροφική». Και όντως θα ήταν. Αυτό που δεν μεταδόθηκε ήταν η αμέσως προηγούμενη φράση του, ότι η «έξοδος από την ευρωζώνη δεν είναι τα­μπού». Υιοθετώντας τη λέξη «ταμπού» ο Γερμανός κάνει μια έντεχνη στροφή από τη μέχρι τώρα στάση ότι δεν υπάρχει νο­μικό πλαίσιο για έξοδο μιας χώρας από τη ζώνη του ευρώ. Και όντως - προς το παρόν τουλάχιστον - δεν υπάρχει. Να σημειώσουμε εδώ ότι λίγες ώρες με­τά τη δήλωση Σόιμπλε και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων χρησιμοποίησε την ίδια λέξη, λέγοντας ότι «δεν είναι ταμπού η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους». Αψογος συ­ντονισμός.
Πού το πάει η Μέρκελ
Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι οι Γερμανοί με­λετούν ένα σενάριο, βάσει του οποίου εάν η Ελλάδα, ακόμα και με την αναθεώρηση του χρέους και με κούρεμα έως και 30%, δεν κατα­φέρει να μπει σε τροχιά δημοσιο­νομικής εξυγίανσης, και υπό το άρθρο 136 της Συνθήκης της Λισαβόνας, για κίνδυνο του ευ­ρώ, θα δίνεται η δυνατότητα προσωρινής και οικειοθελούς αποχώρησης από την ευρωζώνη μέχρι τα δημοσιονομικά μεγέθη να είναι κοντά στα επιτρεπτά όρια του Συμφώνου Σταθερότητας. Αυτό δεν σημαίνει επιστροφή στη δραχμή. Θα σημαίνει όμως πάγωμα του δι­καιώματος ψήφου και ενεργής παρουσίας στα ευρωπαϊκά συμ­βούλια και όργανα και ταυτοχρόνως απε­μπόληση του δικαιώματος εξάσκησης της οικονομικής πολιτικής της χώρας.
Βάσει και της δανειακής σύμ­βασης που υπέγραψαν τον Μάιο ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Οικονομικών, σε περίπτωση που διαπιστωμένα δεν εφαρμόζεται η πολιτι­κή του μνημονίου, οι δανειστές (ευρωζώνη [δια μέσου Κομισιόν και ΕΚΤ] και ΔΝΤ) έχουν το δικαίωμα να αναλάβουν τον έλεγχο της οικονομίας. Δηλαδή: να αποφασίζουν για τα μέτρα που θα παρ­θούν, για την κατάρτιση των προϋπολο­γισμών, τις αποκρατικοποιήσεις κ.λπ., χωρίς να χρειάζεται η έγκριση ή του Υπουργικού Συμβουλίου ή της Βουλής ή και του ίδιου του πρωθυπουργού.
Όλα αυτά θα εξαρτηθούν από τα αποτελέσματα της εκτέλε­σης του πρώτου εξαμήνου του προϋπολογισμού του 2011, στο τέλος Ιουνίου – μπορεί να τραβήξει και μέχρι τέλος του 2011, αφού ολοκληρωθούν οι όποιες διεργασίες για την αναδι­άρθρωση του χρέους. Προς το πα­ρόν, η κυβέρνηση επιχειρεί να προ­σανατολίσει την ειδησεογραφία και να τη στρέψει προς τη Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου απ’ όπου θα εξαρτηθεί εάν η χώρα μας θα λάβει την επιμήκυνση του υπάρχοντος δανείου ή όχι.
Περιμένει στη γωνία
Το ΔΝΤ περιμένει στη γωνία και παρακολουθεί σιωπηλά τις εξελίξεις βλέποντας ότι αργά ή γρήγορα Ε.Ε. και Ελλάδα θα έρθουν σε ρήξη. Ηδη ο μηχανι­σμός του Ταμείου που βρίσκεται μόνιμα στην Ελλάδα έχει διαμη­νύσει στην κυβέρνηση ότι είναι έτοιμο να παράσχει πολλαπλά, μικρά σε διάρκεια, δάνεια από το 2012 και μετά, εάν οι αγο­ρές παραμείνουν κλειστές για τη χώρα μας. Με τα ανάλογα ανταλλάγματα βεβαίως. Παράλ­ληλα, το ΔΝΤ έχει εξασφαλίσει τα «δικαιώματά» του στην Ελλά­δα και θα είναι σε θέση να συν-εξασκήσει την οικονομική πολι­τική της χώρας μας με την Ε.Ε., εάν, όπως έχουμε πει, περά­σουμε ακόμα ένα έτος όπου τα νούμερα δεν θα βγαίνουν. Τότε αναμένεται να τεθεί σε αυτό­ματη εφαρμογή ο πιο επαχθής όρος της δανειακής σύμβασης. Αυτός της παραβίασης της εθνι­κής μας κυριαρχίας.
Οι σύμβουλοι του Παπανδρέου

Mετά το φιάσκο της επίσκεψης σε Φινλαν­δία και Γερμανία, ο πρωθυπουργός φαίνεται πως έχει αποκοπεί τελείως από την υπόλοι­πη κυβέρνηση. Η αντικατάσταση του Γιώργου Παπακωνσταντίνου θεωρείται θέμα χρόνου, μέχρι να βρεθεί ο κατάλληλος αντικαταστά­της, καθώς ο Λουκάς Παπαδήμος ήταν για ακόμη μια φορά αρνητικός. Οι (αφανείς) σύμ­βουλοι του Γ. Παπανδρέου τον προτρέπουν να εστιάσει πάνω σε δύο θετικές εξελίξεις που επικοινωνιακά τουλάχιστον θεωρούν ότι θα τους βγάλουν από τη γωνία. Λόγω των εξελί­ξεων στην Ιρλανδία και τη διαπραγμάτευση του επιτοκίου και της επιμήκυνσης που ζητά το Δουβλίνο, η Ελλάδα θα μπορεί να επωφε­ληθεί από τις αποφάσεις, με το πρόσχημα ότι «πολιτικά θα έχουμε την ίδια μοίρα». Η από­φαση μπορεί να έρθει τον Μάρτιο, ίσως όμως και τον Ιούνιο. Λίγα όμως οφέλη θα έχει για την οικονομία της χώρας και την τσέπη του φορολογούμενου, ενώ μπορεί να δώσει μόνο ανάσες παράτασης στην κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ.
Η ατάκα «τα πάμε καλά γι’ αυτό μας επι­βραβεύουν» αναμένεται να αντικατασταθεί με την ατάκα «διεκδικούμε, έχουμε απαιτή­σεις από την τρόικα και πετύχαμε στις διεκ­δικήσεις μας». Το σενάριο αυτό θα «παίξει» από την ηγεσία της κυβέρνησης ανάλογα με τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής του Μαρτίου. Και εάν τελικά περάσει η αύξηση των κονδυλίων του EFSF και δοθεί η δυνα­τότητα στην Ελλάδα να τα χρησιμοποιήσει για να επαναγοράσει το δημόσιο χρέος, η επικοινωνιακή πολιτική θα γίνει ακόμα πιο «έντονη».
Πρόωρες εκλογές
Όλα αυτά όμως θα έχουν μικρή διάρκεια, μέχρι να διαφανούν οι πραγματικές προθέ­σεις των δανειστών μας και η κατάρρευση των στόχων του μνημονίου. Μέσα σε αυτό το μι­κρό μεσοδιάστημα λέγεται ότι ο πρωθυπουρ­γός μπορεί να επιχειρήσει να πάει σε πρόω­ρες εκλογές με το πρόσχημα της αναδίπλω­σης απέναντι στην κοινωνική πολιτική. Εάν όμως μπει σε εφαρμογή το γερμανικό σχέδιο με συνέπεια η διαχείριση της οικονομικής πο­λιτικής να περάσει στους δανειστές, ποιο θα ήταν το πολιτικό κόστος για τον ίδιο τον Γ. Πα­πανδρέου, που θεωρεί ότι η (διεθνής) καριέ­ρα του βρίσκεται ακόμα στο ξεκίνημα;
Η τελευταία έκθεση προόδου της τρόικας, όσο έμμεσα και... κομψά κι αν ήταν γραμμέ­νη, ξεκαθάριζε ότι:
♦ Τα αιματηρά μέτρα περικοπής μισθών, συ­ντάξεων, επιδομάτων που έχουν ληφθεί μέ­χρι τώρα δεν έπιασαν τόπο.
♦ Το έλλειμμα του 2010 εκτιμάται προς το παρόν στο 9,_% με τάσεις αναπροσαρμογής προς τα πάνω τον Απρίλιο, όταν θα έχουν οριστικοποιηθεί τα στοιχεία που ακόμα... μαζεύ­ονται. Ηδη η μαύρη τρύπα κοστολογήθηκε στα 1,8 δισ. ευρώ και ενδέχεται να φθάσει μέχρι και τα 3,_ δισ. ευρώ, όπως είχαμε γρά­ψει εδώ και μήνες! Αυτό συνεπάγεται ότι θα ζητηθούν επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα τον Μάιο ενόψει της εκταμίευσης της πέμπτης δόσης του δανείου.
♦ Η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να ξαναβγεί στις αγορές το 2012 όπως σχεδιάζει, γιατί το επενδυτικό κλίμα εξακολουθεί να είναι «κα­χύποπτο και πάρα πολύ αρνητικό».
♦ Η ύφεση είναι βαθιά, κινείται σε επίπεδα 3,_% και σίγουρα ο στόχος για ανάπτυξη το δεύτερο εξάμηνο του 2011 δεν είναι εφι­κτός. Ας υπενθυμίσουμε τις δηλώσεις του Γ. Παπακωνσταντίνου ότι «θα τα καταφέρουμε μόνο εάν επιστρέψουμε σε πρωτογενή πλεο­νάσματα από το 2012». Η έκθεση της τρόικας αναφέρει ξεκάθαρα ότι «η επιτυχία του μνη­μονίου συνδέεται σχεδόν αποκλειστικά με την επιστροφή στην ανάπτυξη από το 2012 και μετά».
♦ Στην έκθεση γίνεται λόγος για αναδιάρ­θρωση του χρέους με πλάγιο τρόπο και με τρεις διαφορετικές μεθόδους. Ωστόσο, προ­ειδοποιεί η τρόικα, αυτό δεν σημαίνει ότι θα χαλαρώσει η κυβερνητική πολιτική και η δέ­σμευση για δημοσιονομική προσαρμογή. Με άλλα λόγια, το χρέος μπορεί να «κοπεί» εφάπαξ, αλλά αυτό δεν εξασφαλίζει τη βιωσιμό­τητα μεσοπρόθεσμα.
♦ Η πώληση της κρατικής περιουσίας ύψους _0 δισ. είναι πλέον μονόδρομος, καθώς υπάρχουν ενδείξεις ότι το χρέος θα ξεπερά­σει το 160% του ΑΕΠ το 2014, χρονιά λήξης του μνημονίου.
♦ Οι απολύσεις στο Δημόσιο πρέπει να γί­νουν άμεσα και να φθάσουν το 30% μέχρι το 2014.
Οριζόντιες περικοπές
Μέσα στον πανικό ο υπουργός Οικονομικών, απροκάλυπτα πλέον, μιλά για νέες οριζόντιες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις και επι­δόματα μέσω του ενιαίου μισθολογίου αλλά και αύξηση φόρων μέσω του νέου φορολογι­κού συστήματος. Μάλιστα άρχισε από τώρα να «απειλεί» τους αντιφρονούντες στο Υπουργικό Συμβούλιο ότι θα χαθεί η πέμπτη δόση του δα­νείου, τη στιγμή μάλιστα που δεν έχουμε προ­λάβει να εισπράξουμε την τέταρτη! Να υπεν­θυμίσουμε ότι μέσα στις επόμενες εβδομάδες η τρόικα πρέπει να λάβει στα χέρια της αναλυ­τικά μέτρα ύψους τουλάχιστον 27,_ δισ. ευρώ για την επόμενη τριετία. Εάν και αυτά τα μέτρα τύχουν σωστής μελέτης, μακρόπνοου μακρο­οικονομικού σχεδιασμού και ορθολογιστικής εφαρμογής τους στην ελληνική πραγματικό­τητα, τότε η μαύρη τρύπα θα μεγαλώσει.