WikiLeaks: Τι λένε τα απόρρητα έγγραφα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την Ελλάδα

Τι κοινό έχει ο Πούτιν με μια Ουκρανή...


τον Κώστα Καραμανλή και την αραβοϊσραηλινή διαμάχη; Περίπου ό,τι κοινό έχουν οι πύραυλοι που έχει αποκτήσει το Ιράν από τη Βόρεια Κορέα, ο «μουρλός» Τσάβες και η «κινεζική» πειρατεία κατά της Google. Όλα αυτά τα ονόματα και μερικές δεκάδες χιλιάδες ακόμα βρίσκονται αναλυτικά στα 250.000 περίπου αποκαλυπτικά και απόρρητα έγγραφα των αμερικανικών διπλωματικών υπηρεσιών που διέρρευσαν στην ιστοσελίδα WikiLeaks.
Την αρχική αμηχανία της Ουάσιγκτον, η οποία θα πρέπει να απολογηθεί σε πολλούς φίλους, συμμάχους, αλλά και εχθρούς, διαδέχτηκε σφοδρή αντεπίθεση, με την υπουργό Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον να κάνει λόγο για μια επίθεση κατά των αμερικανικών διπλωματικών συμφερόντων, αλλά και κατά της διεθνούς κοινότητας. Την ίδια ώρα, ο υπουργός Δικαιοσύνης Έρικ Χόλντερ έδινε σχετική εντολή για να ξεκινήσουν οι έρευνες αναφορικά με τη δημοσιοποίηση των εγγράφων, τονίζοντας πως «υπάρχει μια δραστήρια, συνεχιζόμενη ποινική έρευνα, που πραγματοποιούμε με το υπουργείο Άμυνας». Στην Ουάσιγκτον εμφανίζονται οργισμένοι, καθώς εκτιμούν πως η διαρροή απόρρητων εγγράφων από τις αμερικανικές πρεσβείες σε όλο τον κόσμο θέτει σε κίνδυνο εκατοντάδες Αμερικανούς διπλωμάτες αλλά και μυστικούς πληροφοριοδότες των ΗΠΑ. Για πρώτη φορά όμως η ιστοσελίδα WikiLeaks στην παρουσίαση αυτών των εγγράφων φρόντισε να έχει στο πλευρό της και κορυφαία ΜΜΕ , όπως οι New York Times, το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, η βρετανική Guardian, η ισπανική El País και η γαλλική Le Monde, κάτι που δεν είχε κάνει κατά το παρελθόν σε ανάλογες περιπτώσεις. Έτσι η συμμαχία αυτή των 5 κορυφαίων εντύπων και της ιστοσελίδας επισφραγίζεται με τη συμμετοχή περισσοτέρων από 120 δημοσιογράφων, οι οποίοι αναλύουν τα έγγραφα, ανταλλάσσουν πληροφορίες, ενώ φροντίζουν από κοινού για τον τρόπο παρουσίασής τους. Σύμφωνα με τη διευθύντρια σύνταξης της Le Monde, η απόκρυψη ονομάτων και διευθύνσεων γίνεται για την ασφάλεια των ατόμων, ενώ λόγω του τεράστιου όγκου των εγγράφων η δημοσιοποίησή τους θα συνεχιστεί για αρκετές ακόμα μέρες.

Οι… επιφυλάξεις
Όσο πάντως συγκλονιστικά κι αν ακούγονται όλα αυτά, υπάρχουν και πολλοί οι οποίοι διατηρούν τις επιφυλάξεις τους. Πώς μπορεί, για παράδειγμα, μια υπερδύναμη όπως η Αμερική να μην μπλοκάρει τη σχετική δημοσιοποίηση χιλιάδων στοιχείων που άπτονται της εθνικής ασφάλειας της χώρας τους; Είναι δυνατόν, η Ουάσιγκτον να μην μπόρεσε ούτε την ιστοσελίδα να «κατεβάσει»; διερωτώνται πολλοί. Ήδη έχει ξεκινήσει και μια συζήτηση για το αν τελικά όλο αυτό το σκηνικό κάνει κακό στις ΗΠΑ ή όχι. Σε μια πρώτη ανάγνωση, η απάντηση είναι ξεκάθαρα «ναι». Η Ουάσιγκτον θα πρέπει να απολογηθεί σε φίλους και εχθρούς, και σε κάθε περίπτωση πλέον όλοι οι εμπλεκόμενοι θα κοιτούν τις ΗΠΑ με μισό μάτι. Από την άλλη όμως το γεγονός ότι η κυβέρνηση Ομπάμα άφησε τη διαδικασία αυτή να εξελιχθεί ίσως κρύβει και κάτι άλλο. Είναι γνωστή η αλαζονική στάση των Αμερικανών στα θέματα της διπλωματίας. Τι το καινούριο μάθαμε; Ότι για τους Αμερικανούς ο Τσάβες θεωρείται τρελός; Ή ότι ο Καντάφι έχει μερικές γκόμενες παραπάνω; Στο κάτω κάτω, μέσες άκρες γνωρίζαμε τους φόβους της Ουάσιγκτον για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Άρα ίσως οι «αποκαλύψεις» αυτές κρύβουν και κάτι άλλο. Κι αυτό ίσως είναι μια έμμεση απειλή των ΗΠΑ πως γνωρίζουν τα πάντα και για τους πάντες. Κάτι σαν τις δικές μας υποκλοπές, καλή ώρα. Που αφού πρώτα παρακολουθούσαν τον ίδιο τον Κώστα Καραμανλή για να τον «κρατούν», όπως αποδεικνύεται, τελικά «τον άδειασαν», επιλέγοντας κάποιον που θα τους βοηθούσε, όπως οι ίδιοι λένε, στα σχέδιά τους για το Σκοπιανό για παράδειγμα. Τα ίδια και χειρότερα στη Μέση Ανατολή, όπου ο βασιλιάς Αμπντάλα της Σαουδικής Αραβίας ζητά την άμεση στρατιωτική επέμβαση στο Ιράν ή το γεγονός ότι οι Ισραηλινοί είχαν ενημερώσει πριν μπουν στη Λωρίδα της Γάζας. Μετά την οικονομική αναρχία και τα χτυπήματα στην ευρωπαϊκή οικονομία από τις ΗΠΑ, σειρά έχει και η αλλαγή του κλίματος στη διεθνή διπλωματία. Όπου πλέον ο όρος «διπλωματία» θα πρέπει να τροποποιηθεί, καθώς οι όποιες εξελίξεις θα πραγματοποιούνται χωρίς και μεγάλη... διπλωματία. Καλή ώρα στην περιοχή μας, όπου το επόμενο διάστημα, όπως όλα δείχνουν, πάει να κλείσει το Σκοπιανό, ενώ ραγδαίες θα είναι οι εξελίξεις και στα Ελληνοτουρκικά. Οι Αμερικανοί φαίνονται αισιόδοξοι, με την παρούσα κυβέρνηση, ότι θα κάνουν τη δουλειά τους. Και δυστυχώς, όπως όλα δείχνουν, δεν έχουν και άδικο.

Οι αναφορές στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τα πρώτα απόρρητα έγγραφα του WikiLeaks που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, οι περισσότερες αναφορές στη χώρα μας υπάρχουν σε περίπου 1.700 σχετικά σημειώματα και αναλύσεις της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα.
Οι διπλωμάτες, λοιπόν, φαίνεται να ανησυχούσαν ιδιαίτερα για τις σχέσεις της κυβέρνησης Καραμανλή με τη Ρωσία και τις συμφωνίες στον τομέα της ενέργειας, καθώς και στο στρατιωτικό επίπεδο. Στα έγγραφα αυτά γίνεται αναφορά ακόμα και για δοσοληψίες Ελλήνων και Ρώσων αξιωματούχων και ανταλλαγές πληροφοριών, ενώ οι Αμερικανοί εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους για το αντι-νατοϊκό κλίμα που επικρατεί στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Όπως είναι αναμενόμενο, ιδιαίτερες αναφορές γίνονται στην «κλιμακούμενη εγκληματικότητα» και την αυξημένη «τρομοκρατία», ενώ η Ουάσιγκτον φαίνεται να ανησυχεί ιδιαίτερα ακόμα και για την ύπαρξη «επικίνδυνων και ακραίων ισλαμικών θυλάκων στην καρδιά της Αθήνας». Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι... θέσεις αλλά και οι ανησυχίες των Αμερικανών για τα κρίσιμα ζητήματα της εξωτερικής μας πολιτικής. Για πρώτη φορά, μάλιστα, διαφαίνεται πως υπήρχε σε πλήρη εξέλιξη ένα σχέδιο της Ουάσιγκτον σε συνεργασία με το Παρίσι για να πειστεί η Αθήνα να «βάλει νερό στο κρασί της» στο θέμα της ονομασίας των Σκοπίων. Σε ένα από τα διαβαθμισμένα έγγραφα του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, υπάρχει σαφής αναφορά στις συναντήσεις που είχε στις 11 Σεπτεμβρίου του 2009 ο βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ κ. Φίλιπ Γκόρντον, με ανώτατα στελέχη της γαλλικής κυβέρνησης στο Παρίσι. Στη συνάντηση του κ. Γκόρντον με το διπλωματικό σύμβουλο της γαλλικής προεδρίας κ. Ζαν Νταβίντ Λεβίτ, συζητήθηκε μεταξύ άλλων και το θέμα της ΠΓΔΜ, η οποία, μάλιστα, στο έγγραφο αναφέρεται ως «Macedonia». Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η όλη συζήτηση των Αμερικανών με τους Γάλλους γίνεται λίγες ημέρες πριν τις εκλογές στην Αθήνα, με την Ουάσιγκτον ξεκάθαρα να δηλώνει την προτίμησή της. Σύμφωνα, λοιπόν, με τον κ. Λεβίτ μια καινούρια ελληνική κυβέρνηση θα ήταν περισσότερο σταθερή και θα επέτρεπε μεγαλύτερη ευελιξία για πρόοδο στη διαμάχη της Ελλάδας με τα Σκόπια για το ζήτημα της ονομασίας» – «in the Greek-Macedonian name dispute», όπως αναφέρεται ακριβώς στο τηλεγράφημα. Σύμφωνα, λοιπόν, με τους Αμερικανούς ο Κώστας Καραμανλής ήταν εμπόδιο στην πολιτική που ήθελαν να ακολουθηθεί στο θέμα της ονομασίας των Σκοπίων γι’ αυτό και εκτιμούσαν πως «είτε μια πιο στερεή συντηρητική ή μια σοσιαλιστική κυβέρνηση, θα ήταν ένας δυνατότερος και πιο ευέλικτος εταίρος στις διαπραγματεύσεις». Ο Γκόρντον εξέφραζε μάλιστα την ελπίδα η διεθνής κοινότητα να μπορούσε να πείσει τους Σκοπιανούς να εγκαταλείψουν την ιδέα της διεξαγωγής δημοψηφίσματος για να εγκρίνουν ή να απορρίψουν την όποια λύση στο θέμα της ονομασίας. Την ίδια ώρα όμως, ζητούσε και από την Αθήνα να σταματήσει να επιμένει στην αναγκαιότητα της αλλαγής των διαβατηρίων.
Όσον αφορά το Κυπριακό, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της συνάντησης του τότε Αμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών Ουίλιαμ Μπερνς με τον Τούρκο ομόλογό του Φεριντούν Σινιρλίογλου στις 18/1/2010, η Άγκυρα εκτιμούσε πως μετά την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ, οι προοπτικές επίλυσης του προβλήματος θα ήταν ακόμα πιο δύσκολες. Σύμφωνα με τον κ. Σινιρλίογλου, ο Ταλάτ δεν υπήρχε περίπτωση να επανεκλεγεί, καθώς οι Τουρκοκύπριοι ήταν έντονα δυσαρεστημένοι μαζί του, κάτι που τελικά έγινε.

Οι μέχρι τώρα αποκαλύψεις...
ΤΟΥΡΚΙΑ
Δύσπιστοι απέναντι στον Ερντογάν, τον οποίο θεωρούν απομονωμένο και ελλιπώς ενημερωμένο, εμφανίζονται οι Αμερικανοί. Ο Ερντογάν δεν εμπιστεύεται κανέναν και «περιβάλλεται από έναν κύκλο συμβούλων που τον κολακεύουν αλλά τον αψηφούν», αναφέρεται χαρακτηριστικά στα έγγραφα, ενώ αφήνουν υπονοούμενα για πλουτισμό του από την ιδιωτικοποίηση ενός διυλιστηρίου. Την ίδια ώρα, δεν κρύβουν την ανησυχία τους για το γεγονός ότι ο υπουργός Εξωτερικών Νταβούτογλου ασκεί ισλαμιστική επιρροή στον Ερντογάν. Στα έγγραφα που έχουν διαρρεύσει τονίζεται χαρακτηριστικά πως ο Νταβούτογλου ονειρεύεται την επάνοδο της οθωμανικής δύναμης, και μάλιστα υποψιάζονται ότι θέλει να επαναφέρει την τουρκική επιρροή στα Βαλκάνια.

ΙΡΑΝ
Στα τέλη Μαΐου του 2009, ο Ισραηλινός υπουργός Αμύνης Εχούντ Μπαράκ δήλωνε πως η διεθνής κοινότητα είχε διορία 6 - 18 μηνών για να εμποδίσει το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Μετά το διάστημα αυτό, έλεγε ο Μπαράκ, «οποιαδήποτε στρατιωτική λύση θα είχε απαράδεκτες παράπλευρες απώλειες», προδικάζοντας δυναμική στρατιωτική παρέμβαση. Λίγους μήνες μετά ο βασιλιάς του Μπαχρέιν προσέφερε στους Αμερικανούς βάση για τον Πέμπτο Στόλο για να επιτεθούν κατά της Τεχεράνης. Στην ίδια λογική και ο βασιλιάς Αμπντάλα της Σαουδικής Αραβίας, ο οποίος καλούσε την Ουάσιγκτον «να κόψει το κεφάλι του φιδιού» όσο είναι καιρός.
Στα έγγραφα η Ουάσιγκτον φαίνεται πεπεισμένη ότι το Ιράν έχει αποκτήσει εξελιγμένους πυραύλους από τη Βόρεια Κορέα, με τους οποίους μπορεί να πλήξει πρωτεύουσες της δυτικής Ευρώπης και τη Μόσχα.

ΟΗΕ
Τον Ιούλιο του 2009, δόθηκαν σε Αμερικανούς διπλωμάτες εμπιστευτικές οδηγίες από την ίδια τη Χίλαρι Κλίντον να κατασκοπεύουν ηγετικά στελέχη και διπλωμάτες του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένου του γενικού γραμματέα Μπαν Κι Μουν.

ΡΩΣΙΑ
Η αμερικανική διπλωματία εκτιμά πως ο πραγματικός ηγέτης της Ρωσίας είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ενώ γίνεται ξεκάθαρα λόγος για στενές σχέσεις ανάμεσα στις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες και στους επιτελείς της ρωσικής μαφίας. Η Ουάσιγκτον χαρακτηρίζει τον πρωθυπουργό της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν «κυρίαρχο άνδρα» και τον πρόεδρο Ντμίτρι Μεντβέντεφ «άχρωμο και διστακτικό ηγέτη».

Ο ΤΣΑΒΕΣ
Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες είναι «τρελός» και ετοιμάζεται να μετατρέψει τη χώρα του «σε μια άλλη Ζιμπάμπουε», εκτίμησε το Σεπτέμβριο του 2009 ο Ζαν-Νταβίντ Λετίβ, διπλωματικός σύμβουλος του προέδρου Νικολά Σαρκοζί.

ΚΙΝΑ και GOOGLE
Σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, οι κινεζικές Αρχές βρίσκονται πίσω από την πειρατική πληροφόρηση εκ μέρους του Google και δυτικών χωρών.

Ο ΚΑΝΤΑΦΙ
Εκτενή αναφορά στις... παρέες του Καντάφι κάνουν οι Αμερικανοί διπλωμάτες οι οποίοι επισημαίνουν πως ο πρόεδρος της Λιβύης ουδέποτε ταξιδεύει χωρίς την 38χρονη Ου- κρανή νοσηλεύτρια Γκαλίνα Κολοτνίτσκα, η οποία χαρακτηρίζεται «αισθησιακή ξανθιά».