Υποκατάστατα και από τα φαρμακεία

Πρόταση του υπουργείου Υγείας για την απεξάρτηση

Η κυβερνητική πολιτική για την καταπολέμηση των ναρκωτικών ουσιών όλο και βαθαίνει τη σύγκρουση του υπουργείου Υγείας με την τοπική κοινωνία. Μέχρι τώρα το πρόβλημα προερχόταν από δημάρχους που διαφωνούν με την ύπαρξη μονάδων του ΟΚΑΝΑ στα νοσοκομεία της γειτονιάς τους. Τώρα στην αντιπαράθεση προστίθενται και οι φαρμακοποιοί.

Αιτία το ενδεχόμενο, που εξετάζει σοβαρά το υπουργείο Υγείας, οι εξαρτημένοι χρήστες ηρωίνης να προμηθεύονται τη φαρμακευτική τους ουσία με συνταγή και από επιλεγμένα φαρμακεία.

Ωστόσο η κατάσταση έγινε ακόμη πιο έκρυθμη, όταν ο σύλλογος εργαζομένων του ΟΚΑΝΑ κατηγόρησε ανοιχτά τον υπουργό Υγείας αναφέροντας: «Η έλλειψη γνώσεων φαρμακολογίας από έναν υπουργό Υγείας συγχωρείται. Η συνειδητή, όμως, παραποίηση της επιστημονικής γνώσης είναι ιατρικά επικίνδυνη και ηθικά απαράδεκτη». Η επιστολή οδήγησε την πρόεδρο του οργανισμού Μένη Μαλλιώρη σε παραίτηση, η οποία όμως δεν έγινε αποδεκτή από τον Α. Λοβέρδο.

Παρ' όλα αυτά η πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ Μένη Μαλλιώρη τονίζει ότι αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να εφαρμοστεί αύριο. Εξετάζεται όμως σαν ενδεχόμενο, μέσω αυστηρά ελεγχόμενης συνταγογράφησης, καθώς πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ισπανία, η Γαλλία και η Πορτογαλία, ήδη το εφαρμόζουν.

Σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας, η όλη προσπάθεια αποσκοπεί στο να μπει επιτέλους τέλος στις λίστες «ντροπής» του ΟΚΑΝΑ. Ο Α. Λοβέρδος το τελευταίο διάστημα επανειλημμένως αναφέρει ότι μέχρι το τέλος του 2011 στην Ελλάδα δεν πρέπει να υπάρχει λίστα αναμονής υποκατάστατων και ότι για το σκοπό αυτό θα λειτουργήσουν σε όλα τα νοσοκομεία των τεσσάρων υγειονομικών περιφερειών θεραπευτικές μονάδες απεξάρτησης του ΟΚΑΝΑ: «Είμαι αποφασισμένος να προχωρήσω άμεσα στην ελεγχόμενη συνταγογράφηση των φαρμάκων υποστήριξης για τους χρήστες ναρκωτικών. Το 2003 η λίστα αριθμούσε 2.500 χρήστες και τότε ο κ. Καραμανλής έκανε λόγο για λίστα ντροπής. Οταν έγινε κυβέρνηση ξέχασε τι έλεγε και η λίστα το 2005 αναρριχήθηκε στα 5.000 άτομα. Πληρώνουμε δεκάδες χιλιάδες ευρώ για να χορηγήσουμε τελικά μεθαδόνη αξίας 300.000 ευρώ».

Ήδη, σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Υγείας Αντ. Δημόπουλος πήρε εντολή να συνεργαστεί με τον πρόεδρο του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου (ΠΦΣ) Θοδωρή Αμπατζόγλου, προκειμένου να συζητήσουν και να προσδιορίσουν τον τρόπο που αυτό το σχήμα θα λειτουργήσει.

Ο κ. Δημόπουλος επισημαίνει: «Εχουμε αρχίσει να συζητάμε με τον πρόεδρο του ΠΦΣ για το πώς θα δημιουργηθεί και πώς θα λειτουργεί ένα πανελλαδικό δίκτυο ειδικά πιστοποιημένων φαρμακείων, σε σημεία στα οποία δεν υπάρχουν μονάδες υγείας, τα οποία θα εκτελούν τις συνταγές για τη φαρμακευτική υποστήριξη των θεραπευμένων χρηστών ναρκωτικών. Βεβαίως όλα αυτά δεν πρόκειται να συμβούν αύριο και βεβαίως για να συμβούν θα πρέπει να υπάρχει η σύμφωνη γνώμη αλλά και η κατεύθυνση από τον ΟΚΑΝΑ».

Άλλη γνώμη έχει όμως γι' αυτό το «πυροτέχνημα» που έριξε ο υπουργός Υγείας, ο Κ. Λουράντος, πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής: «Είναι μια εντελώς άστοχη πρόταση. Η πώληση υποκαταστάτων ναρκωτικών δεν είναι απλή υπόθεση. Και δεν μπορεί να αφήνεται στην προαίρεση των φαρμακοποιών, εφόσον ακόμη και σήμερα εξαρτημένα άτομα επιτίθενται εναντίων των φαρμακοποιών για να προμηθευτούν απλά υπνωτικά χάπια. Αντιλαμβάνεστε τι πάρτι θα κάνουν οι ναρκομανείς, πόσες επιθέσεις σε φαρμακοποιούς και διαρρήξεις σε φαρμακεία καθημερινά θα μετράμε. Επικοινωνιακά η πρόταση χρησιμεύει, επί της ουσίας όμως είναι άχρηστη αλλά και ανεύθυνη», επισημαίνει.

Στη χώρα μας, με βάση την κείμενη νομοθεσία, η χορήγηση των υποκαταστάτων, όπως η μεθαδόνη και η βουπρενορφίνη, είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του ΟΚΑΝΑ για τη φαρμακευτική υποστήριξη των χρηστών ηρωίνης. Κατά συνέπεια κανένα φαρμακείο δεν προμηθεύει σήμερα με τα συγκεκριμένα υποκατάστατα τους χρήστες.

Όπως επισημαίνει η Μανίνα Τερζίδου, επιστημονική υπεύθυνη στο ΕΚΤΕΠΝ, σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες εφαρμόζεται ευρύτατα η υποκατάσταση. Σύμφωνα με την ετήσια ευρωπαϊκή έκθεση του 2010, οι υπηρεσίες υποκατάστασης δέχονται 650.000 ανθρώπους. Κοινή πολιτική όμως δεν υπάρχει, άλλα κράτη επικεντρώνονται στη χορήγηση από νοσοκομεία ή ειδικές μονάδες, άλλα προτιμούν να κάνουν χρήση ελεγχόμενης συνταγογράφησης από εντεταλμένους ιατρούς, και άλλα επιλέγουν ακόμη και την τοπική αυτοδιοίκηση.

Συγκεκριμένα, εξηγεί: «Στην Ελλάδα η προβληματική χρήση αφορά κυρίως την ηρωίνη, αλλά πρέπει να καταλάβουμε ότι έχουμε μονάδες που στοιχίζουν πανάκριβα. Η ελεγχόμενη συνταγογράφηση θα μπορούσε να δώσει μια λύση. Πιστεύω ότι θα αποσυμφορηθεί το σύστημα, όμως για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο χρειάζεται σωστός και προσεκτικός σχεδιασμός, ο οποίος θα συμπεριλαμβάνει τη στενή αλλά και καλή συνεργασία του ΟΚΑΝΑ με τον φαρμακευτικό κλάδο».