Ο «ψυχρός πόλεμος» για τους αγωγούς - ΤΑ WIKILEAKS ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟΡΡΗΤΑ ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΤΕΙΤ ΝΤΙΠΑΡΤΜΕΝΤ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΟΡΩΣΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΕΞΟΠΛΙΣΤΙΚΑ

Η Ελλάδα έχει αναπάντεχα βρεθεί στο επίκεντρο των ενεργειακών θεμάτων, εξαιτίας των αγωγών TGI και Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη», σημειώνει τον Μάρτιο του 2006 σε τηλεγράφημά του, ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα, με σκοπό να προετοιμάσει την τότε υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Κοντολίζα Ράις για την επικείμενη επίσκεψη Μπακογιάννη στην Ουάσιγκτον. Ο ίδιος συνεχίζει υπογραμμίζοντας ότι «ανησυχούμε για την αρπακτική Γκάζπρομ» και ότι «οι Eλληνες δεν πρέπει να γεμίσουν τον αγωγό Τουρκίας Ελλάδας Ιταλίας με αέριο της Γκάζπρομ», αλλά με αέριο από το Αζερμπαϊτζάν, έτσι ώστε να μην μετατραπεί ο αγωγός σε ένα ακόμη «εξάρτημα» του ενεργειακού μονοπωλίου της «Γκάζπρομ».


Η ισορροπία Ελλάδας - ΗΠΑ
Οταν τον Απρίλιο του 2008, ο αναπληρωτής βοηθός υπουργός Εξωτερικών της Αμερικής Μάθιου Μπράιζα έφτανε στην Ελλάδα, κύριο μέλημά του, σύμφωνα με σειρά αμερικανικών διπλωματικών τηλεγραφημάτων που βρίσκονται στην κατοχή της «Κ», ήταν τα ενεργειακά ανοίγματα της Ελλάδας και συγκεκριμένα η προσπάθεια της Αμερικής να προωθήσει τον αγωγό φυσικού αερίου TGI (Τουρκίας - Ελλάδας - Ιταλίας) από τη μια, και η ανησυχία για το «φλερτ» της κυβέρνησης Καραμανλή με αυτήν του Πούτιν για τον αγωγό South Stream από την άλλη.
Η συνάντηση άλλωστε Καραμανλή - Πούτιν για την υπογραφή της διακυβερνητικής συμφωνίας που αφορούσε την κατασκευή και τη λειτουργία του ελληνικού τμήματος του αγωγού ήταν προγραμματισμένη μόλις δύο εβδομάδες αργότερα.
Οπως σημειώνει ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα, Σπέκχαρντ, στο εμπιστευτικό τηλεγράφημα 08ATHENS576, «παρότι ο Μπράιζα δεν προσπάθησε να πείσει την κυβέρνηση να αποσύρει την υποστήριξή της στην πρόταση για τον South Stream, κατέστησε σαφές ότι θα πρέπει να χρίσει η ελληνική κυβέρνηση - και δημόσια - τον TGI, ως την απόλυτη κρατική προτεραιότητα». Σύμφωνα με τον Μπράιζα, τόσο ο τότε υπουργός Ανάπτυξης Χρήστος Φώλιας όσο και η τότε ΥΠ.ΕΞ. Ντόρα Μπακογιάννη υπογράμμισαν, σε εκείνη την επίσκεψή του, τη δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης στον TGI και υποβάθμισαν τις μέχρι τότε επαφές με τους Ρώσους για τον South stream, απλώς ως μια προσπάθεια της Ελλάδος να εξασφαλίσει αέριο από διαφορετικές πηγές.


Εξομολογήσεις για το «τέρας»
Μια από τις επαφές του Μπράιζα, στην τριήμερη επίσκεψή του στην Ελλάδα το 2008, έδωσε στον αναπληρωτή βοηθό ΥΠ.ΕΞ. των ΗΠΑ μια τελείως διαφορετική εκδοχή από την επίσημη εικόνα για τις παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας: ο τότε πρόεδρος της ΔΕΠΑ και σημερινός αναπληρωτής τομεάρχης Ενέργειας της Ν.Δ., Μάκης Παπαγεωργίου, εξομολογήθηκε, σύμφωνα με το ίδιο τηλεγράφημα, στον Μπράιζα κατά την επίσκεψη εκείνη, ότι η ρωσική «Γκάζπρομ» ήταν ιδιαιτέρα σκληρή διαπραγματεύτρια.
Ο Παπαγεωργίου παρότρυνε μάλιστα τον Μπράιζα στη συνάντηση που θα είχε με τον Φώλια να τον «σκληραγωγήσει». Η «Γκάζπρομ», συνέχισε ο Παπαγεωργίου, σύμφωνα με το τηλεγράφημα, είναι ένα «άπληστο, μονοπωλιακό τέρας που πρέπει να αντιμετωπιστεί».
Σε άλλο τηλεγράφημα, τον Ιούλιο του 2008, ο Παπαγεωργίου φαίνεται να επικοινωνεί τηλεφωνικά με την πρεσβεία εκδηλώνοντας την ανησυχία του για ενδεχόμενο κίνδυνο με τη διαθεσιμότητα φυσικού αερίου στη χώρα μας, καθώς, όπως φέρεται να είπε στον πρέσβη, τα αποθέματα «έφταναν μόνο για πέντε επιπλέον ημέρες». Σύμφωνα με το εμπιστευτικό τηλεγράφημα 08ATHENS1019 ο Παπαγεωργίου, παρότι ξεπέρασε το πρόβλημα, προμηθευόμενος επιπλέον ποσότητα φυσικού αερίου από την Τουρκία, φέρεται να λέει στον Αμερικανό πρέσβη ότι είναι πεπεισμένος πως η «επισκευή αγωγού», που σύμφωνα με την «Γκάζπρομ» ευθυνόταν για την έλλειψη, ήταν απλά «μια πρόφαση, μια μορφή εκβιασμού της Δημόσιας Επιχείρησης Φυσικού Αερίου» που είχε προηγουμένως αρνηθεί να «ενδώσει» στις πιέσεις της «Γκάζπρομ» για απευθείας πρόσβαση στην ελληνική αγορά μέσω της θυγατρικής της στην Αθήνα.


To ρωσικό «φλερτ»
Σε άλλο τηλεγράφημα, τον Ιούλιο του 2008, οι Αμερικανοί διπλωμάτες καταπιάνονται με την προσπάθεια των Ρώσων να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των Ελλήνων πολιτικών, μέσα από προσωπικές επαφές. Στο εμπιστευτικό τηλεγράφημα 08ATHENS996, η πρεσβεία της Αθήνας περιγράφει συνάντηση υπηρεσιακού της παράγοντα με τον τότε γενικό γραμματέα της Βουλής, Νίκο Στεφάνου. Ο Στεφάνου, παλιός γνώριμος της πρεσβείας από τα χρόνια του ως γενικός γραμματέας στο υπουργείο Ανάπτυξης κοντά στον Δ. Σιούφα, επιχείρησε, σύμφωνα με το τηλεγράφημα, στη συνάντηση αυτή να καθησυχάσει τη μεγάλη ανησυχία των Αμερικανών, επισημαίνοντας την πεποίθησή του σχετικά με τον South Stream «πως η κυβέρνηση της Ελλάδος μπήκε στο παιχνίδι και τώρα δεν ξέρει πώς να βγει», υπονοώντας, σύμφωνα με την πρεσβεία, πως οι λεπτομέρειες για τον αγωγό παραμένουν αβέβαιες και ασαφείς.
O Στεφάνου σημείωσε ότι στο πρόσφατο ταξίδι που είχε κάνει με τον Δημήτρη Σιούφα στη Μόσχα ήταν εμφανές πως οι Ρώσοι ήθελαν να τους καλοπιάσουν, κανονίζοντας συνάντηση με τον ίδιο τον Πούτιν και «κάνοντας τα πάντα για να νιώσουμε σαν στο σπίτι μας». Στο ίδιο τηλεγράφημα, εμφανώς προβληματισμένος ο Αμερικάνος πρέσβης σχολιάζει πως η επιθυμία του Σιούφα να επισκεφθεί το αμερικανικό Κογκρέσο είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να τον «υποδεχθούμε όπως του αρμόζει, αφού είχε αποδειχθεί σημαντική επαφή σε μια σειρά από θέματα κοινού ενδιαφέροντος συμπεριλαμβανομένου και του ενεργειακού».
Αλλωστε, οι Αμερικανοί διπλωμάτες είχαν ήδη διαπιστώσει τις διαθέσεις του πρώην υπουργού Ανάπτυξης, καθώς σε συνάντησή του, το καλοκαίρι του 2006, με τον αναπληρωτή βοηθό ΥΠ.ΕΞ. των ΗΠΑ Μπράιζα είχε ανοιχτά εκδηλώσει την πεποίθησή του ότι η Ελλάδα μπορεί να αγοράσει αέριο για τον TGI από το Αζερμπαϊτζάν, ενώ είχε εξηγήσει στον Μπράιζα, σύμφωνα με το εμπιστευτικό τηλεγράφημα 06ATHENS1913, ότι οι Ρώσοι συνομιλητές του είχαν -στην πορεία του χρόνου- «γίνει αλαζόνες και προσπαθούσαν να επιβάλουν» τη γνώμη τους. «Αρνούμαι να επιτρέψω στην Ελλάδα να πέσει στα πόδια της «Γκάζπρομ»», είχε καταλήξει τότε ο Σιούφας, αναφερόμενος στις υπερβολικές απαιτήσεις των Ρώσων για τα ποσοστά στον αγωγό πετρελαίου Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη.