Οι εννέα βασικές πηγές ορυκτού πλούτου της Ελλάδας

Ο υφυπουργός του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γ. Μανιάτης έθεσε σε δημόσια διαβούλευση την πολιτική αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου της Ελλάδας. Εννέα ορυκτές πρώτες ύλες που βρίσκονται στο ελληνικό υπέδαφος χαρακτηρίζονται ως «ιδιαίτερης σημασίας για την εξορυκτική βιομηχανία της χώρας» και για την αξιοποίησή τους θα προωθηθεί άμεσα η εκπόνηση σχεδίου βιώσιμης ανάπτυξης. Πρόκειται για τα ορυκτά λιγνίτης, λατερίτης, βωξίτης, μικτά θειούχα, χρυσός, λευκόλιθος, μάρμαρα, μπεντονίτης και περλίτης. Αυτά προκύπτουν από τις βασικές αρχές της πολιτικής ώστε να επιτευχθούν οι ευρωπαϊκοί στόχοι που περιλαμβάνουν:

- τη διασφάλιση της πρόσβασης στις πρώτες ύλες από τις διεθνείς αγορές υπό τις ίδιες προϋποθέσεις με τους υπόλοιπους βιομηχανικούς ανταγωνιστές της ΕΕ, τη θέσπιση κατάλληλου κανονιστικού πλαισίου,
- τη δημιουργία πανευρωπαϊκής βάσης γεωλογικών δεδομένων, προκειμένου να προωθηθεί η βιώσιμη παροχή από τα κοιτάσματα ορυκτών πρώτων υλών που ευρίσκονται στο έδαφος της ΕΕ και
- την προώθηση της ανακύκλωσης για να μειωθούν η κατανάλωση πρωτογενών πρώτων υλών από την ΕΕ και η εξάρτηση από εισαγωγές.
Η πρόταση του ΥΠΕΚΑ για τη διαμόρφωση της εθνικής πολιτικής αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου περιλαμβάνει έξι βασικούς άξονες και εξειδικεύεται σε επιμέρους ενέργειες και πολιτικές. Οι άξονες πολιτικής αναφέρουν τα εξής:
1. Η εθνική πολιτική για τον ορυκτό πλούτο είναι βασικό συστατικό της αναπτυξιακής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται η παροχή κινήτρων στις επιχειρήσεις για την προώθησης της έρευνας ορυκτών, η επαναξιολόγηση των δημόσιων μεταλλείων, κ.α.
2. Χωροταξικός σχεδιασμός: να λαμβάνονται υπόψη στον χωροταξικό σχεδιασμό κοιτάσματα που έχουν εντοπισθεί αλλά δεν βρίσκονται ακόμη σε φάση εκμετάλλευσης, όπως επίσης να επιτρέπεται η αλλαγή χρήσεων γης για να αξιοποιηθούν κοιτάσματα που δεν είχαν εντοπισθεί κατά την περίοδο που καταρτίσθηκε το χωροταξικό σχέδιο.
3. Κωδικοποίηση και εκσυγχρονισμός της λατομικής - μεταλλευτικής νομοθεσίας. Επίσης, αναμόρφωση του κανονιστικού πλαισίου για την περιβαλλοντική αδειοδότηση με λήψη μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος (όπως η παροχή χρηματοοικονομικών εγγυήσεων για διασφάλιση της υλοποίησης των περιβαλλοντικών όρων, η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων με Υπουργική απόφαση αντί για Κοινή Υπουργική απόφαση, κ.α.) και διαμόρφωση νομικού πλαισίου ειδικά για την εκμετάλλευση λατομείων αδρανών υλικών (που θα προβλέπει μεταξύ άλλων τη δυνατότητα ίδρυσης μονάδων σκυροδέματος και ασφαλτομίγματος σε δασικές εκτάσεις).
4. Προώθηση διαλόγου - αποδοχή από την τοπική κοινωνία. Προτείνεται η απόκτηση «κοινωνικής αδείας» με εκστρατείες ενημέρωσης, διάθεση πόρων από τις επιχειρήσεις στις τοπικές κοινωνίες, κ.α.
5. Εκπαίδευση - έρευνα - καινοτομία: προσαρμογή των προγραμμάτων σπουδών στις ανάγκες των επιχειρήσεων, συνεχής επιμόρφωση των εν ενεργεία στελεχών στην εξέλιξη της τεχνολογίας.
6. Αποδοτικότητα στη χρήση Ορυκτών Πρώτων Υλών: εφαρμογή του πλαισίου εναλλακτικής διαχείρισης των αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις, διερεύνηση της δυνατότητας υποκατάστασης ορισμένων κρίσιμων ορυκτών, ανακύκλωση, κ.α.